จากกรณีที่นายทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี ถูกควบคุมตัวกลับเข้าเรือนจำเมื่อวันที่ 9 กันยายน 2568 ที่ผ่านมา ได้สร้างความสนใจให้ต่อผู้คนเกี่ยวกับกระบวนการและระเบียบปฏิบัติต่าง ๆ ของกรมราชทัณฑ์ โดยเฉพาะประเด็นเรื่อง สีชุดของผู้ต้องขัง ซึ่งล่าสุดได้มีการไขข้อสงสัยในเรื่องนี้โดยเจ้าหน้าที่ราชทัณฑ์
โดยนายภูกิจ สุดศิริ นักทัณฑวิทยาปฏิบัติการ เรือนจำจังหวัดบุรีรัมย์ ได้อธิบายถึงความหมายของสีเครื่องแบบผู้ต้องขังไว้อย่างน่าสนใจ ผ่านคลิปวิดีโอที่โพสต์ใน ติ๊กต็อก jantara89 เมื่อวันที่ 23 กันยายน 2567 ที่ผ่านมา โดยอธิบายว่า ผู้ต้องขังที่เข้าไปอยู่ในเรือนจำ แยกออกเป็น 2 กลุ่มใหญ่ ดังนี้
กลุ่มที่ 1 คือ ผู้ต้องขังที่ยังไม่เด็ดขาด นั่นคืออยู่ในระหว่างการพิจารณาคดี หรือดำเนินคดีอยู่ ซึ่งไล่ไปตั้งแต่ชั้นฝากขังของพนักงานสอบสวน ผู้ที่อยู่ระหว่างการพิจารณาคดีของศาล หรือผู้ที่ศาลมีคำพิพากษาแล้ว แต่คดียังไม่ถึงที่สิ้นสุด นั่นหมายความว่ายังมีการอุทธรณ์ หรือฎีกาต่ออยู่ กลุ่มคนพวกนี้เรียกว่าผู้ต้องขังที่คดียังไม่เด็ดขาด
ส่วนกลุ่มที่ 2 คือ ผู้ต้องขังที่คดีเด็ดขาดแล้ว หมายความว่าไปฟังคำพิพากษาของศาลแล้ว และคดีถึงที่สุดแล้วนั่นคือโทษคงที่และไม่มีการเปลี่ยนแปลงแล้ว
ภาพจาก ติ๊กต็อก jantara89
โดยเครื่องแบบที่ผู้ต้องขังใส่นั้น แยกออกเพื่อให้เกิดการแบ่งแยกกลุ่มผู้ต้องขังให้ชัดเจน เพราะกฎหมายกำหนดว่า ให้สันนิษฐานไว้ก่อนว่าผู้ต้องขัง หรือผู้ที่กระทำความผิด เป็นผู้บริสุทธิ์อยู่จนกว่าศาลจะพิพากษาว่ามีความผิดถึงจะว่าเป็นผู้ที่กระทำความผิด ก็จึงต้องแยกชุดออกเพื่อการจำแนกได้อย่างชัดเจน สำหรับคนที่อยู่ระหว่างการพิจารณาคดีของศาล และคดียังไม่ถึงที่สุดในกลุ่มแรก ให้ใส่ชุดสีน้ำตาล ส่วนกลุ่มที่ 2 คือกลุ่มที่คดีเด็ดขาดแล้ว ให้ใส่ชุดสีฟ้า เพราะฉะนั้นจึงมีเครื่องแบบของผู้ต้องขังสองชุด
อย่างไรก็ตาม โดยทั่วไปแล้ว ในเรือนจำ บางครั้งญาติก็ซื้อชุดฝากผู้ต้องขังเป็นสีฟ้า แม้ว่าผู้ต้องขังคนนั้นคดียังไม่ถึงที่สุด เรือนจำก็อนุโลมให้ผู้ต้องขังสามารถใส่ได้ เพราะเหตุผลว่า หากผู้ต้องขังคนนั้นกระทำความผิดจริง ให้การรับสารภาพจริง ท้ายที่สุดแล้วก็จะต้องถูกศาลพิพากษาแล้วจำคุกในเรือนจำ
ถ้าหากว่าให้ใส่เสื้อผ้าสีน้ำตาล เมื่อคดีเด็ดขาดแล้วก็ต้องเปลี่ยนมาใส่เสื้อสีฟ้า เพราะฉะนั้นก็จะเป็นการเพิ่มภาระให้กับผู้ต้องขังที่จะต้องซื้อเครื่องแบบหลายตัว หรือเพิ่มภาระให้กับญาติที่จะต้องซื้อให้ผู้ต้องขังหลายชุด ทั้งนี้ เพื่อเป็นการประหยัดค่าใช้จ่าย ก็จึงให้ซื้อไว้ตั้งแต่ตอนนี้เลยก็ได้ ใส่สีฟ้าไปพลางก่อนเพื่ออนาคตจะได้ใส่สีฟ้า หากคดีถึงที่สุดแล้ว
