เช็กข่าวชัวร์ : โรงเรียนสามารถ “เชิญนักเรียนออก” เพราะทรงผม-เครื่องแต่งกาย ได้หรือไม่?

ตรวจสอบข้อกฎหมาย: โรงเรียนเชิญนักเรียนออกจากการเรียนเพราะทรงผมและเครื่องแต่งกาย ได้หรือไม่?

มีกรณีที่ปรากฏว่า โรงเรียนแห่งหนึ่งในจังหวัดกาญจนบุรี มีการระบุว่า หากนักเรียนไม่ปฏิบัติตามระเบียบทรงผมและเครื่องแต่งกายซ้ำหลายครั้ง อาจถูก “เชิญให้ออกจากการเป็นนักเรียน” ซึ่งสร้างความสงสัยว่า โรงเรียนมีอำนาจดังกล่าวตามกฎหมายหรือไม่ เป็นข่าวที่ต้องตรวจสอบข้อเท็จจริงอย่างละเอียดว่าเป็น ข่าวปลอมหรือไม่ และมีบทบาทเกี่ยวข้องกับสิทธิของนักเรียนอย่างไร

คำถาม

โรงเรียนสามารถเชิญนักเรียนออกจากการเรียน อันเนื่องมาจากการไม่ปฏิบัติตามระเบียบทรงผมและเครื่องแต่งกายได้หรือไม่?

การตรวจสอบ

จากข้อมูลข่าว พบว่า มีการเผยแพร่ว่าโรงเรียนหนึ่งในจังหวัดกาญจนบุรี “ผิดกฎทรงผมเกิน 3 ครั้ง จะเชิญให้ออกจากการเป็นนักเรียน” ซึ่งถูกตั้งคำถามว่าเข้าข่ายตามหลักกฎหมายหรือไม่

ตรวจสอบกฎหมายที่เกี่ยวข้อง ได้แก่

ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยการลงโทษนักเรียนหรือนักศึกษา พ.ศ. 2548 (ต่อไปเรียกว่า “ระเบียบฯ พ.ศ.2548”) กำหนดบทลงโทษไว้ว่า ผู้กระทำผิดระเบียบของโรงเรียน/กระทรวงฯ จะได้รับโทษ เช่น ว่ากล่าวตักเตือน, ทำทัณฑ์บน, ตัดคะแนนความประพฤติ, ทำกิจกรรมเพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เป็นต้น ระเบียบฯ ดังกล่าว ไม่ได้กำหนดให้โรงเรียนมีอำนาจ “เชิญออก” หรือ “ไล่ออก” จากการเป็นนักเรียนในสถานศึกษาภาคบังคับ (ระดับประถม/มัธยม) ด้วยเหตุเพียงว่าไม่ปฏิบัติตามระเบียบทรงผมหรือเครื่องแบบ จากข่าวระบุว่า “กฎหมายและแนวปฏิบัติด้านการศึกษาภาคบังคับของ กระทรวงศึกษาธิการ ระบุชัดว่า โรงเรียนไม่มีสิทธิไล่นักเรียนออกนอกเหนือจาก 5 เงื่อนไข ได้แก่ การย้ายสถานศึกษา, ถึงแก่กรรม, ขาดเรียนจนไม่พบตัว, พ้นเกณฑ์อายุภาคบังคับ และเรียนจบเท่านั้น” ซึ่งหมายความว่าการเชิญออกเพียงเพราะทรงผมหรือเครื่องแบบ จึงไม่เข้าเงื่อนไขดังกล่าว

ดังนั้น ในกรณีที่โรงเรียน “[ขู่] เชิญให้ ออกจากการเป็นนักเรียน” เพราะนักเรียนไม่ปฏิบัติตามระเบียบทรงผมหรือเครื่องแบบนั้น ถือว่าเป็นมาตรการที่เกินอำนาจตามกฎหมาย และอาจมีลักษณะเป็นการละเมิดสิทธิของนักเรียน

ข้อเท็จจริง

สรุปฟันธง: โรงเรียนไม่สามารถเชิญนักเรียนออกจากการเรียนเพียงเพราะการไม่ปฏิบัติตามระเบียบทรงผมและเครื่องแบบได้ การเชิญออกดังกล่าวถือว่าเป็น “ข่าวปลอม” ในแง่ที่ว่าโรงเรียนไม่มีอำนาจตามกฎหมายให้ดำเนินการได้ในกรณีนี้ และถ้าโรงเรียนได้ใช้มาตรการเชิญออกจริง ก็ถือว่าเป็นการดำเนินการที่เกินขอบเขตตามระเบียบกระทรวงศึกษาธิการ

ครูเตือนแม่ตรงๆ อย่าให้ลูกสาวใส่ “กระโปรง” ไปโรงเรียน ยก 2 เหตุผลฟังแล้วยอมรับ เปิดประวัติศาสตร์โลก “ชุดนักเรียน” จุดเริ่มต้นมาจากชาติไหน แล้วไทยเริ่มใส่ตั้งแต่เมื่อไหร่?

อ้างอิง ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยการลงโทษนักเรียนหรือนักศึกษา พ.ศ. 2548.  กฎกระทรวงศึกษาธิการ กำหนดความประพฤติของนักเรียนและนักศึกษา (เอกสารแนบท้าย).