หลายคนอาจคุ้นเคยกับจังหวัดใหญ่ๆของไทย แต่ไม่ค่อยรู้ว่ามี อำเภอหนึ่งที่กว้างใหญ่เกินคาด จนสามารถเทียบกับพื้นที่ของจังหวัดเล็กๆหลายแห่งได้อย่างชัดเจน
อำเภอนั้นคือ อำเภออุ้มผาง จังหวัดตาก ที่ได้ชื่อว่าเป็น อำเภอที่มีพื้นที่กว้างใหญ่ที่สุดของประเทศไทย
อุ้มผางมีพื้นที่กว้างขวางและเต็มไปด้วยภูเขา ป่าไม้ และแหล่งน้ำ ทำให้เป็นผืนป่าต้นน้ำสำคัญที่หล่อเลี้ยงระบบนิเวศและชุมชนรอบๆภาคเหนือ
นอกจากขนาดที่ใหญ่เกินคาดแล้ว อุ้มผางยังมีความโดดเด่นทางธรรมชาติและการท่องเที่ยว ทั้ง น้ำตกทีลอซู หนึ่งในน้ำตกที่สวยที่สุดในเอเชีย และเส้นทางขึ้นชื่ออย่าง ถนนสาย 1090 หรือ 1,219 โค้ง ซึ่งถือเป็นเส้นทางที่ท้าทายและงดงามไปพร้อมกัน
อำเภออุ้มผาง จังหวัดตาก
อำเภออุ้มผางมีพื้นที่ทั้งหมด 4,325.37 ตารางกิโลเมตร ทำให้อำเภอนี้ ใหญ่กว่าจังหวัดเล็กๆหลายจังหวัดในไทย อย่างเห็นได้ชัด มีประชากร (2567) ทั้งหมด 52,206 คน ความหนาแน่นอยู่ที่ 12.06 คน/ตร.กม.
26 จังหวัดของไทยที่มีพื้นที่น้อยกว่าอำเภออุ้มผาง จังหวัด พื้นที่ (ตารางกิโลเมตร) บึงกาฬ 4,305.000 พังงา 4,170.895 ยโสธร 4,161.664 หนองบัวลำภู 3,859.086 สระบุรี 3,576.486 ระยอง 3,552.000 พัทลุง 3,424.473 ระนอง 3,298.045 อำนาจเจริญ 3,161.248 หนองคาย 3,027.280 ตราด 2,819.000 พระนครศรีอยุธยา 2,556.640 สตูล 2,478.977 ชัยนาท 2,469.746 นครปฐม 2,168.327 นครนายก 2,122.000 ปัตตานี 1,940.356 กรุงเทพมหานคร 1,568.737 ปทุมธานี 1,525.856 สมุทรปราการ 1,004.092 อ่างทอง 968.372 สมุทรสาคร 872.347 สิงห์บุรี 822.478 นนทบุรี 622.303 ภูเก็ต 543.034 สมุทรสงคราม 416.707 
จุดเด่นของอุ้มผาง พื้นที่ส่วนใหญ่เป็น ภูเขาและผืนป่าอุดมสมบูรณ์ เส้นทางคมนาคมขึ้นชื่อคือ ถนนสาย 1090 หรือ “1,219 โค้ง” จากแม่สอดสู่อุ้มผาง แหล่งท่องเที่ยวสำคัญ เช่น น้ำตกทีลอซู และอุทยานแห่งชาติอุ้มผาง 
บทสรุป
อำเภออุ้มผางไม่ได้เป็นเพียงอำเภอที่ใหญ่ที่สุดในไทยเท่านั้น แต่ยังเป็น ตัวอย่างของความยิ่งใหญ่ทางธรรมชาติและภูมิประเทศ ที่ทำให้พื้นที่เพียงอำเภอเดียวมีขนาดใหญ่กว่าแต่ละจังหวัดเล็กๆหลายแห่ง
ด้วยภูเขา ป่าไม้ และแหล่งน้ำที่อุดมสมบูรณ์ ทำให้อุ้มผางกลายเป็นพื้นที่สำคัญทั้งด้านสิ่งแวดล้อมและการท่องเที่ยวของประเทศ
