จากกรณีที่ก่อนหน้านั้น ศาลรัฐธรรมนูญมีคำวินิจฉัยว่าความเป็นนายกรัฐมนตรีของนางสาวแพทองธาร ชินวัตร สิ้นสุดลง กรณีคลิปเสียงสนทนากับสมเด็จฮุนเซน ประธานวุฒิสภากัมพูชา หลังจากนายกฯ แพทองธารถูกฟันพ้นจากตำแหน่ง อาจมีการยุบสภาฯ หรือการเลือกนายกรัฐมนตรีคนใหม่จากแคนดิเดตในบัญชีที่พรรคการเมืองเสนอไว้เมื่อการเลือกตั้งทั่วไปปี 2566 ซึ่งหากเป็นการเลือกนายกฯ จากบัญชรแคนดิเดต จะมีเงื่อนไขดังนี้
1. แคนดิเดตที่ถูกเสนอชื่อมาโหวตในสภาต้องมาจากพรรคการเมืองที่มี ส.ส. ในสภามากกว่า 5% (25 คน) มี ส.ส. รับรองอย่างน้อย 50 คน
2. การลงมติเลือกนายกฯ ต้องลงมติอย่างเปิดเผย โดยการออกเสียงลงคะแนนเป็นรายคน ผู้ที่ได้รับเลือกจะต้องได้เสียงเกินกึ่งหนึ่งของสภาฯ หรืออย่างน้อย 247 เสียง
ทั้งนี้ แคนดิเดตที่เข้าเงื่อนไขมาจากพรรคการเมืองที่มี ส.ส. ในสภาเกิน 25 คน มีจำนวน 5 คน ได้แก่
1. นายชัยเกษม นิติสิริ
พรรค : เพื่อไทย จำนวน ส.ส. 140 คน
อายุ : 77 ปี
การศึกษา : ปริญญาตรีรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ปริญญาโทกฎหมาย (L.L.M.) มหาวิทยาลัยโคลัมเบีย สหรัฐฯ
ประสบการณ์ : เคยดำรงตำแหน่งอัยการสูงสุด และ รมว.ยุติธรรม ในรัฐบาลยิ่งลักษณ์ ชินวัตร
ข้อจำกัด : อาจมีปัญหาเรื่องสุขภาพ แต่ล่าสุดทางเจ้าตัวยืนยันตอนนี้แข็งแรงดี ก้อนเลือดที่ท้ายทอยสลายไปหมดแล้ว
2. นายอนุทิน ชาญวีรกูล
พรรค : ภูมิใจไทย จำนวน ส.ส. 69 คน
อายุ : 58 ปี
การศึกษา : จบวิศวกรรมศาสตร์ ม.ฮอฟตรา สหรัฐฯ, พาณิชยศาสตร์และการบัญชี มธ. (Mini MBA)
ประสบการณ์ : ผู้บริหาร บ.ซิโน-ไทย ที่ดูแลโครงการก่อสร้างเมกะโปรเจกต์จำนวนมาก เช่น สนามบินสุวรรณภูมิ, อาคารรัฐสภา และเคยดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีหลายกระทรวง ล่าสุดคือ รมว.มหาดไทย ในสมัยรัฐบาลเศรษฐา-แพทองธาร
ข้อจำกัด : พัวผันกับคดี ฮั้ว สว. ซึ่งกำลังอยู่ในชั้นไต่สวนของ กกต.และดีเอสไอ อาจนำไปสู่กระบวนการร้องต่อศาลรัฐธรรมนูญ พิจารณายุบพรรคได้
3. พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา
พรรค : รวมไทยสร้างชาติ จำนวน ส.ส. 36 คน
อายุ : 71 ปี
การศึกษา : โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า (จปร.)
ประสบการณ์ : รับราชการทหารและขึ้นสู่ตำแหน่งสูงสุดคือผู้บัญชาการทหารบก (ผบ.ทบ.) ก่อนดำรงตำแหน่งหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ก่อการรัฐประหารปี 2557 และดำรงตำแหน่งนายกฯ ปี 2557 – 2562
ข้อจำกัด : ปัจจุบันดำรงตำแหน่งองคมนตรี ดังนั้นหากมีการเสนอชื่อและสภาลงมติเลือก พล.อ.ประยุทธ์ ต้องลาออกจากตำแหน่งก่อน
4. นายพีระพันธุ์ สาลีรัฐวิภาค
พรรค : รวมไทยสร้างชาติ จำนวน ส.ส. 36 คน
อายุ : 66 ปี การศึกษา : ปริญญาตรีนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, ปริญญาโทกฎหมายอเมริกันทั่วไป (LLM) และกฎหมายเปรียบเทียบ (MCL) ม.ทูเลน สหรัฐฯ
ประสบการณ์ : ทำงานด้านกฎหมายโดยเคยเป็นทนายความ ผู้พิพากษาจังหวัดและผู้พิพากษาประจำกระทรวง ในด้านงานการเมือง เคยเป็น รมว.ยุติธรรม ในสมัยรัฐบาลอภิสิทธิ์, เลขาธิการนายกฯ ในสมัย พล.อ.ประยุทธ์ รวมถึง รมว.พลังงาน ในรัฐบาลเศรษฐา-แพทองธาร
ข้อจำกัด : ถูกมองว่าไม่สามารถคุมเสียงในพรรคได้ มีการแบ่งขั้วกัน
5. นายจุรินทร์ ลักษณวิศิษฎ์
พรรค : ประชาธิปัตย์ จำนวน ส.ส. 25 คน
อายุ : 69 ปี การศึกษา : ปริญญาตรีรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, ปริญญาโท รัฐประศาสนศาสตร์ ม.นิด้า
ประสบการณ์ : เป็น ส.ส.หลายสมัย ก่อนเข้ามาดำรงรัฐมนตรีในหลายกระทรวง เช่น รมว.ศึกษาธิการ ในรัฐบาลอภิสิทธิ์, รมว.พาณิชย์ ในรัฐบาล พล.อ.ประยุทธ์ เป็นต้น
ข้อจำกัด : ถูกมองว่าไม่สามารถคุมเสียงในพรรคได้ มีการแบ่งขั้วกัน
