ลูกแรกเกิดหัวแหลมเปี๊ยบเหมือน “เทพซิ่ว” ย่ากลัวหลานไม่ฉลาด? หมอเฉลยความจริงที่พ่อแม่ต้องรู้
จริงหรือมั่ว? ลูกหัวแหลม = สมองเบี้ยว? หมอชี้ชัด “รูปทรงกะโหลก” บอกความฉลาดได้จริงไหม
คุณแม่ตั้งครรภ์หลายคนมักจินตนาการถึงหน้าลูกน้อยในท้องว่าจะหน้าตาจิ้มลิ้ม ผิวพรรณดี หรือฉลาดหลักแหลมแค่ไหน แต่พอคลอดออกมาจริงๆ บางครอบครัวกลับต้องตกใจเมื่อพบว่า “ศีรษะของลูก” มีรูปทรงแหลมสูงผิดปกติ จนดูคล้ายกับ “เทพเจ้าซิ่ว” (เทพแห่งความยั่งยืน) ในตำนานจีน จนเกิดความกังวลว่า รูปทรงศีรษะแบบนี้จะส่งผลกระทบต่อมันสมองหรือ IQ ของลูกหรือไม่?
เรื่องเล่าจากคุณแม่มือใหม่: เมื่อย่าไม่กล้าอุ้มหลานเพราะ “หัวแหลม”
เรื่องราวของคุณแม่มือใหม่อย่าง “เสี่ยวเหลียน” (นามสมมติ) ที่ตั้งตารอลูกคนแรกอย่างใจจดใจจ่อ แต่เนื่องจากเธอไม่มีประสบการณ์และเบ่งคลอดผิดจังหวะ ทำให้ลูกน้อยที่คลอดออกมามีศีรษะที่ยาวและแหลมกว่าปกติมาก จนดูเหมือน “เทพซิ่ว”
เมื่อคุณยายเห็นหลานก็ดีใจ บอกว่าหน้าเหมือนเทพเจ้า โตไปต้องมีวาสนาและอายุยืนแน่ๆ แต่กลับกัน ฝั่งคุณย่ากลับหน้าตึงเครียดและกังวลว่า “หัวแหลมแบบนี้จะไปเบียดสมองหรือเปล่า? เด็กจะโง่ไหม?” ถึงขั้นไม่กล้าอุ้มหลานตัวเอง ทำเอาเสี่ยวเหลียนน้อยใจและกังวลหนักมาก ความจริงเป็นอย่างไร? หัวแหลมส่งผลต่อความฉลาดจริงหรือ?
ไขข้อข้องใจ: ทำไมทารกแรกเกิดถึง “หัวแหลม”
ก่อนจะไปกังวลเรื่องสมอง ต้องเข้าใจสาเหตุทางสรีรวิทยาก่อนว่า ทำไมเด็กคลอดธรรมชาติถึงหัวแหลม:
1. แรงเบ่งของคุณแม่: การเบ่งคลอดต้องอาศัยจังหวะการบีบตัวของมดลูก หากเบ่งนานหรือแรงกดมาก ศีรษะทารกที่ยังอ่อนนุ่มจะถูกบีบอัดจนเปลี่ยนรูปได้ 2. การลอดผ่านช่องคลอด: ในช่วงใกล้คลอด ศีรษะทารกจะเคลื่อนลงสู่เชิงกราน ซึ่งเป็นช่องแคบๆ เพื่อให้ลอดออกมาได้ กะโหลกศีรษะของทารกที่มีความยืดหยุ่นจะ “เกยกัน” (Molding) เพื่อลดขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง ทำให้ศีรษะดูยาวขึ้นเพื่อให้ผ่านช่องคลอดออกมาได้ 3. กะโหลกทารกยังไม่แข็ง: กระดูกศีรษะของเด็กแรกเกิดยังเชื่อมกันไม่สนิทและมีความอ่อนนุ่มมาก จึงเปลี่ยนรูปได้ง่าย แต่ไม่ต้องห่วง! โดยปกติรูปทรงจะค่อยๆ คืนตัวกลับมากลมสวยเองภายใน 2-3 เดือน สรุปชัดๆ: “หัวแหลม” ทำให้ลูกไม่ฉลาดจริงไหม?
คำตอบคือ “ไม่จริง” ครับ! งานวิจัยทางการแพทย์ยืนยันว่า รูปทรงของกะโหลกศีรษะภายนอก ไม่มีความสัมพันธ์กับเซลล์สมองหรือพื้นที่ความจุสมองภายใน ความฉลาดของเด็กขึ้นอยู่กับพันธุกรรม โภชนาการ และการเลี้ยงดู
ดังนั้น การที่ลูกหัวแหลมจากการคลอด ไม่ได้หมายความว่าสมองผิดปกติ หรือสติปัญญาต่ำกว่าเกณฑ์ คุณพ่อคุณแม่ (และคุณย่า) สบายใจได้เลย มันเป็นเพียงกระบวนการปรับตัวตามธรรมชาติและจะหายไปเอง
How to: ปั้น “หัวทุยสวย” ให้ลูกน้อย ทำได้ง่ายๆ
แม้หัวจะคืนรูปเองได้ แต่พ่อแม่ก็สามารถช่วยจัดทรงให้หัวลูกกลมสวยได้เร็วขึ้น ด้วยวิธีดังนี้
1. สลับข้างให้นม: คุณแม่หลายคนถนัดอุ้มลูกเข้าเต้าข้างเดียว ทำให้ลูกนอนทับศีรษะด้านเดิมตลอดเวลา ลองฝึกสลับแขนซ้าย-ขวาในการให้นม จะช่วยลดแรงกดทับซ้ำๆ ที่จุดเดิมได้
2. พลิกตัวลูกตอนนอน: หากลูกนอนหงายท่านานๆ หัวอาจแบนได้ แนะนำให้คุณแม่ช่วยจับลูกพลิกตะแคงซ้ายบ้าง ขวาบ้าง สลับกันทุกๆ 2-3 ชั่วโมง เพื่อให้ศีรษะถูกกดทับกระจายกันไป ไม่แบนราบด้านเดียว
3. ย้ายตำแหน่งของเล่น: เด็กๆ มักจะหันหน้าไปหาแสงไฟ หรือโมบายของเล่นที่แขวนอยู่ หากแขวนไว้ที่เดิมตลอด ลูกก็จะหันคอไปทางเดิมจนหัวเบี้ยว ลองย้ายตำแหน่งของเล่น หรือสลับหัวท้ายเปลนอน เพื่อกระตุ้นให้ลูกหันคอไปทิศทางอื่นบ้าง
เตือนภัย! “หมอนหลุม” จำเป็นต้องใช้ไหม?
พ่อแม่หลายคนรีบไปหาซื้อ “หมอนหัวทุย” หรือหมอนหลุมมาให้ลูกหนุน เพราะอยากให้หัวสวย แต่ความจริงแล้ว “ทารกแรกเกิดไม่จำเป็นต้องใช้หมอน” ครับ
เนื่องจากกระดูกสันหลังของทารกยังเป็นเส้นตรง ไม่โค้งงอเหมือนผู้ใหญ่ การหนุนหมอนจะทำให้คอพับ ทางเดินหายใจไม่สะดวก และเสี่ยงต่อภาวะ SIDS (ไหลตายในทารก) หากหมอนไปอุดกั้นทางเดินหายใจ ดังนั้น ให้ลูกนอนบนที่นอนเรียบๆ แข็งกำลังดี ปลอดภัยที่สุดครับ
สรุปแล้ว เรื่องหัวแหลมเป็นเรื่องธรรมชาติ หายเองได้ ไม่กระทบสมอง ขอแค่เลี้ยงดูด้วยความรัก ลูกน้อยเติบโตสมวัยแน่นอน
แม่สะดุ้ง ลูกคลอดออกมา “ยิ้มให้” แต่กลับโดนหมอตีร้องจ้า รู้เหตุผลกลายเป็นขอบคุณสุดใจ! ทารกคลอดออกมา “ตัวขาว” จนไม่มีใครกล้าอุ้ม แต่หมอแสดงความยินดี พร้อมเฉลยคืออะไร?
